Zəhra Allahverdiyeva, “Ədəbiyyat və İncəsənət”
Mənim təhlil edəcəyim film 2018-ci ildə çəkilmiş ləzgi filmi olan “Soyuq günəş" filmidir. Layihə ləzgi xalqının ilk tammetrajlı bədii filmi hesab olunur. Filmdə ləzgi xalqının qədim adət-ənənələri və həyat tərzi haqqında təsvirlər verilib.
Hadisələr isə belə baş verir: Film Yarmətin bağda sevgilisi Yarqunatla görüşü ilə başlayır. Üzərindən bir neçə gün keçir, Yarqunat və ailəsi toy məclisinə gedirlər. Toydan sonra Yarqunat və Yarmət görüşür, bunu Yarqunatın qardaşı Həmdulla görür və onların münasibətinə qarşı çıxır. Toy zamanı varlı ailədən olan Osmanın Yarqunatdan xoşu gəlir və ailəsinə söz göndərir. Bundan xəbər tutan Yarmət anasının Yarqunatın ailəsinə elçiliyə getməsini istəyir, o da gedir. Lakin Yarqunatın ailəsi bu gəlişi rədd edir. Yarqunat və Osmanın toyu tezləşir. Toy zamanı Yarmət toyu pozmaq istəyir. Lakin bu vaxt Hitlerin hücumu, Böyük Vətən müharibəsinin başlanması xəbəri gəlir, gəncləri səfərbərliyə toplayırlar. Yarmət Toya mane ola bilmir və cəbhəyə yollanır.
Yarqunat Osmanı qəbul etmir, dərddən yatağa düşür və rəngi solur. Bundan sonra Yarqunatın ailəsi peşman olur. Yarqunat Yarmətin anasının yanına köçür. Yarmətdən heç bir xəbər gəlmir. Yarmətin anası dünyasını dəyişir. Yarqunat da bir oğlan uşağını himayəsinə götürür. Oğlan böyüyür Türkiyəyə təhsil almaq üçün gedir. Orada Yarmətin qızı ilə bir kafedə qarşılaşır. Oğlan sadəcə anasından eşitdiyi ləzgi dilində bir mahnı səsləndirir. Oğlan qızla danışır və bu mahnını atasının ona öyrətdiyini deyir. Qız oğlan ləzgi olduğu üçün onu atası ilə görüşdürür. Yarmət hər şeyi öyrənir və başına döyür, amma artıq gec olur. Oğlan Yarməti anasının - yəni Yarqunatın yanına gətirir. Ağlaşma və dərdləşmə olur. Yarmədin qızı Yarqunatın oğlu ilə sevgili olur. Onlar hamısı birlikdə şam yeməyi yeyir. Film Yarmətin Türkiyədəki ailəsinin yanına qayıtması ilə bitir.
Qəribədir... Bəxt onları yenidən qarşılaşdırır . Yarqunat ölənə qədər gözləyən qadın , Yarmət Yarqunatın ona xəyanət etdiyini düşünüb ailə quran adam.
İllər də keçsə Yarmətə qarşı bitməyən, tükənməyən bir sevgi ilə yaşayan bir qadın. Sevgi inama bağlıdır. Düşünürəm ki, Yarmət yarına inanmırdı. Niyə? Çünki yarının ona xəyanət edəcəyini düşündü. Yarqunat isə heç vaxt sevgisinə xəyanət etmədi. Ölənə qədər saf sevgisini qorudu. Kaş qədrini bilən də olardı...
Düşünürəm ki, aktyorlar bu filmdə rol almaq üçün doğulub. Mimikaları, səs tembrləri, simaları bu rollarla tam tutuşur. Yarqunatın üzündəki məsumluq və saflığın xarakterə xüsusi qatqısının olduğunu düşünürəm.
Sizə mənə təsir edən bir neçə hissədən nümunələr:
1) (Yarqunat Yarmətə)
Bağışla məni, Yarqunat
-Get, Yarmət, get..
Elə zənn edirdim ki, nə vaxtsa həyatıma "İsti Günəş " kimi doğacaqsan. Sən demə sən "Soyuq Günəş" sənmiş...
2) (Yarmətin hayqırışı)
Allah bizi ayırmadı. Bunlar bizi ayırdılar , Yarqunat.. Bu allahsızlar, bu insafsızlar bizi ayırdı, Yarqunat!
3)(Yarqunat anasına)
İki dünya bir olsa da, başqasına yar olmam!
Portalın oxucularına şiddətlə tövsiyyə edirəm. Mütləq baxın!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.03.2024)