Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Yola saldığımız 2025-ci ilin ümumi mədəni trendlərinə nəzər salsaq, üç cəhəti qabarıq şəkildə görə bilərik:
-mədəniyyətin dialoq dili kimi rolunun güclənməsi;
-ənənə ilə texnologiyanın birləşməsi;
-kimlik, ekologiya və sosial məsuliyyətə diqqətin artması.
İlin sonu adəti üzrə dünyanın aparıcı mediaları ilin əsas mədəniyyət hadisələrinin reytinqlərini hazırlayıb təqdim edirlər. Onlardan ümumi nəticə çıxarsaq, onda 2025-ci ilin TOP-10 mədəni hadisəsi olaraq aşağıdakıları göstərə bilərik:
1. Eurovision Song Contest 2025 (Bazel, İsveçrə)
“Avroviziya” dünyanın ən böyük musiqi televiziya şousu olaraq qalır. 2025-ci ildə müsabiqə yenidən təkcə musiqi yarışması deyil, həm də Avropanın mədəni-siyasi güzgüsünə çevrildi, milyonlarla tamaşaçını bir araya gətirdi və geniş müzakirələrə səbəb oldu.
2. Edinburgh Festival Fringe (Şotlandiya)
Dünyanın ən böyük canlı incəsənət festivalıdır. 2025-ci ildə tamaşaların və iştirakçı ölkələrin sayına görə rekord qıraraq, müasir teatrın, stand-apın və performans sənətinin əsas laboratoriyası statusunu bir daha təsdiqlədi.
3. Venesiya Karnavalı(İtaliya)
Avropanın ən qədim mədəni bayramlarından biridir. 2025-ci ildə karnaval tarixi yaddaş və maskanın kimlik simvolu olması mövzusuna həsr olundu və bu, tədbirə fəlsəfi dərinlik qazandırdı.
4. Rio-de-Janeyro Karnavalı (Braziliya)
Dünyanın ən möhtəşəm xalq bayramıdır. 2025-ci ildə o, eyni zamanda sosial manifestlər meydanına çevrildi — samba məktəbləri ekologiya, bərabərsizlik və Braziliyanın mədəni kökləri mövzularını gündəmə gətirdilər.
5. Kochi–Muziris Biennalesi (Hindistan)
Avropa və ABŞ-dan kənarda keçirilən ən nüfuzlu müasir incəsənət biennallərindən biridir. 2025-ci ildə diqqət postkolonial incəsənətə və Qlobal Cənubun səsinə yönəldildi.
6. Les Rencontres d’Arles (Fransa)
Dünyanın əsas fotoqrafiya festivalıdır. 2025-ci ildə yerli xalqlara, sənədli fotoqrafiyaya və süni intellekt dövründə vizual həqiqətin yenidən düşünülməsinə fokuslanması ilə əlamətdar oldu.
7. Coldplay – Music of the Spheres World Tour (final mərhələsi)
Musiqi tarixinin ən uğurlu dünya turlarından biridir. 2025-ci ildə bu tur yeni konsert etikası — ekoloji məsuliyyət, texnologiya və qlobal birlik — simvoluna çevrildi.
8. Kann Kino Festivalı 2025
Müəllif kinosunun əsas vitrini. 2025-ci ildə Kannlar sosial, siyasi və eksperimental kinoya yönələn tendensi təsdiqlədi və dünyaya yeni rejissor adları qazandırdı.
9. PhotoVogue Festival (Milan, İtaliya)
Moda, fotoqrafiya və sosial məsuliyyətin kəsişməsində keçirilən festivaldır. 2025-ci ilin əsas mövzuları — təbiət, dayanıqlılıq və dəyişən dünyada insan bədəni oldu.
10. Holi — Rənglər Festivalı (Hindistan, Nepal)
Qədim bir bayramdır və qlobal mədəni hadisəyə çevrilib. 2025-ci ildə o, sevincin, yenilənmənin və sülhün rəmzi kimi dünyada milyonlarla insanı yenidən birləşdirdi.
Şəkildə: Les Rencontres d’Arles (Fransa)
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.12.2025)
