Murad Vəlixanov, "Ədəbiyyat və İncəsənət"
Ötən ilin bu günləri baş vermiş təyyarə qəzasının ildönümü.
Tarix: 25 Dekabr 2024
Təyyarə: Embraer 190 (Azerbaijan Airlines)
Marşrut: Bakı → Qroznı
Yerləşdiyi yer: Aktau, Qazaxıstan yaxınlığı
Nəticə: 38 nəfər həlak oldu, 29 nəfər sağ qaldı.
Hadisənin gedişi
Ötən ilin dekabr ayında Azərbaycan milli aviakompaniyasına məxsus sərnişin təyyarəsi Bakıdan Qroznıya uçarkən çətin hava şəraitinə düşdü. Duman və məhdud görüş məsafəsi pilotları fövqəladə eniş qərarı verməyə vadar etdi. Təyyarə Aktau yaxınlığında enməyə çalışarkən yerə çırpıldı və nəticədə 38 sərnişin və ekipaj üzvü həyatını itirdi, 29 nəfər isə xəsarət alaraq sağ qaldı.
Pilotların fövqəladə hallarda göstərdiyi cəsarət və səylərə baxmayaraq, təyyarənin texniki və atmosferik çətinlikləri qəzanın qarşısını ala bilmədi. Hadisə dərhal Azərbaycan və beynəlxalq mediada geniş əks-səda yaratdı.
Sərnişin və ekipajın hekayələri
Qəza zamanı xilas olanlar arasında müxtəlif millətlərdən sərnişinlər vardı. Bir çox sərnişin və ekipaj üzvü qəza zamanı cəsarətlə bir-birinə yardım etdi, bu da hadisənin faciəvi təsirini bir qədər yüngülləşdirdi.
Həlak olanların xatirəsi Azərbaycan və qonşu ölkələrdə anma mərasimləri ilə yad edilib. Sərnişinlərin ailələri üçün dəstək tədbirləri, psixoloji yardım proqramları təşkil edildi.
Azərbaycan və dünya kontekstində əks-səda
Hadisə təkcə ölkəmizdə deyil, beynəlxalq miqyasda da diqqət çəkdi. Beynəlxalq hava nəqliyyatı qurumları qəzanı təhlil edərək uçuş təhlükəsizliyi standartlarını gözdən keçirdilər. Dünyanın bir çox ölkəsində, xüsusən də Avropa və Asiya ölkələrində, belə fövqəladə hallara qarşı təlimlər artırıldı.
Təhlil və dərslər
Qəzanın əsas səbəbləri:
Çətin hava şəraiti (duman, məhdud görüş)
Fövqəladə eniş qərarı
İnsan faktorunun təsiri
Hadisə göstərdi ki, hava nəqliyyatında texnologiya və pilot bacarıqları nə qədər inkişaf etmiş olsa da, fövqəladə hallara hazırlıq və insan faktorunu idarə etmək həyati əhəmiyyət daşıyır. Qəzadan sonra Azərbaycan və beynəlxalq aviakompaniyalar təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirdi, yeni protokollar tətbiq olundu və pilot təlimləri yeniləndi.
Mədəni və sosial dəyər
Qəzanın ildönümü ərəfəsində həlak olanların xatirəsi ehtiramla yad edilir. Bu hadisə həm də Azərbaycan və dünya auditoriyasına hava nəqliyyatının təhlükəsizliyi, sərnişin və pilot məsuliyyəti barədə dərs verir.
Həmçinin hadisə ictimai şüurda fövqəladə hallara hazırlığın əhəmiyyətini artırdı və gələcəkdə oxşar hadisələrin qarşısını almağa yönəlmiş tədbirlərin vacibliyini göstərdi.
Tövsiyə və xatırlama
Hadisəni xatırlamaq və təhlil etmək, təhlükəsizlik və hazırlıq dərslərini gələcək üçün öyrənmək baxımından vacibdir.
Bu məqaləni yazma səbəbim həm faktoloji məlumat, həm də sosial və mədəni əhəmiyyət baxımından cəmiyyətimizə və insanımıza xidmət etmək və məlumatlandırmaqdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(25.12.2025)
