Təranə Turan Rəhimli, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Dünya ədəbiyyatından seçmələr rubrikasında növbəti ədibi təqdim edirəm. Aqron Şele Belçikada yaşayıb yaradan, aktiv ədəbi fəaliyyəti ilə seçilən, çağdaş dünya mətbuatında imzası yetərincə tanınan görkəmli Alban yazıçısıdır. Yaradıcılığında poeziya ilə nəsri uğurla birləşdirən yazıçının ədəbi fəaliyyətində hər iki istiqamətin önəmli yeri var.
Aqron Şelenin həyat və yaradıcılığı barədə sizləri məlumatlandıracaq, dilimizə çevirdiyim bir neçə şeirini təqdim edəcəyəm.
Aqron Şele Belçikada yaşayıb yaradan, fəal ədəbi fəaliyyəti ilə seçilən, çağdaş dünya mətbuatında imzası yetərincə tanınan görkəmli Alban yazıçısıdır. Yaradıcılığında poeziya ilə nəsri uğurla birləşdirən yazıçının ədəbi fəaliyyətində hər iki istiqamətin önəmli yeri var. Aqron Şele 7 oktyabr 1972-ci ildə Albaniyanın Permet şəhərinin Leskay kəndində doğulub. Beynəlxalq oxucu auditoriyasının rəğbətlə qarşıladığı “Klaranın addımları”, “Boz pərdə arxasında”, “Yanlış təsvir” adlı romanların, “Günahsız keçid” adlı şeir kitabının, “Esse – I” esselər toplusunun və s. müəllifidir. Eyni zamanda “Açıq xətt – I”, “Peqasiada”, “Açıq xətt – 2” və “Galaktika Poetike ATUNİS” beynəlxalq antologiyalarının koordinatorudur. Albaniya Yazıçılar Birliyinin üzvü, ABŞ-ın Ohayo ştatında Dünya Yazıçılar Birliyinin üzvü, Qazaxıstanda Dünya Millətləri Şairləri Birliyinin üzvü və Belçikada Galaktika Poetike ATUNİS Beynəlxalq Poeziya Qurumunun prezidentidir. Onun əsərləri dünyanın bir çox məşhur qəzetlərində, nüfuzlu beynəlxalq jurnallarında, “Almanax – 2008”, “Dünya poeziya ili” (2009, 2013, 2015), İkinci genezis – 2013”, “Antologiya – Poetika” (2016) və başqa nüfuzlu antologiyalarda çap edilmişdir. O, Belçikada yaşayın yaradır və universal dəyər kəsb edən ədəbi əsərlərin nəşri ilə məşğul olur. Aqron Şele Albaniya Vətəndaş Cəmiyyətinin USAID, UNDP və UNISEF təlimləri almış ən fəal üzvüdür. Yazıçı Belçikada “Ətraf mühit və cəmiyyət”, “Uşaq və yeniyetmələr” cəmiyyətlərinin sədridir. Yaradıcılığı Albaniyada, Belçikada, İtaliyada, ABŞ-da, Meksikada və bir çox ölkələrdə ən nüfuzlu beynəlxalq ədəbi mükafatlarla dəyərləndirlimişdir.
TİRANADA PAYIZDI
Payızdı
Çaylarında su quruyan Tiranada,
Pəncərədə damlalar hey qaçışır,
Unudulmuş skamya da hər həyəcandan uzaq,
Çılpaq ağaclar yenə yol boyu vidalaşır.
Payızdı,
Göz yaşları geri qayıdır sanki,
Yada düşür unudulmuş köhnə romanslar belə,
Yenə acı dərdlərlə, yenə bəyaz şərabla
Üstümə geri dönür
Gündəliyimdəki sapsarı kağız
Payızdı,
Addımlarının izi qalır Tiranada,
Yaşıl çiçəklər içində daim çılpaq skamya,
Çiyinlər üstündən geri
atılan boş şüşədə
Dodaq izi parçaları, sevgi səması.
Payızdı,
Bu həsrət də keçib gedir deyəsən,
Boş ruhuma yenidən işıq dolacaq bəlkə,
Təzadlar çərçivəsində atılan yaşam üçün,
Bütün ölümlərə tərk edilmiş yarpaqlar üçün.
Payızdı,
Qəlbin hər döyüntüsündə
Onunçun... səninçün... və sevgi üçün,
Bu qədər hay-küyə
məruz qalandan sonra
... və payızın melanxolik pentoqrammı.
ŞƏFQƏT...!
Yarpaqlar saraldı,
skamyalar daha da tənhalaşdı.
quşlar uçub uzaqlaşdı,
və sonuncu ördəklər hələ unudulmuş parkda.
Bir qadın təbəssümü daha,
rüzgarda yellənən şərfi,
üzüntüləri
bu fəsillə barışa və
başqa nigaranlıqların səpdiyi xaosa.
Payız,
böyük xəzanların mövsümü,
hardasa yağışda göz yaşı əkər:
dərinliklərə düşən,,
sonra da şəfqətə yüksələn eşq üçün!
BİZ ŞAİRİK
Biz şairik!
...torpağın sözüyük, ağrısıyıq.
Çətin gündə ayaqdayıq
Qəfil şimşəyin quşları göylərə qaldırdığı tək.
Biz şairik!
İlham pərisiyik sözün və ruhun,
Ehtiras alovuyuq ənginliklərdə yanan,
Bir çiçəyik ən dərinlikdə açan.
Biz şairik!
Sözün və zamanın titrəyişiyik,
Payız yarpağıyıq qəsdən saralmış,
Baharda yenidən dönmüş.
Biz şairik!
Sübh çağının ilk sözüyük,
Uçaqların yanında, yerdən bunca yüksəkdə,
Sökülmüş səmanın udduğu.
Biz şairik!
Qəfil yuxuların sözüyük,
Nizamsız ulduzların qovğalarıyıq,
Hüznlü axşamların yağış damlalarıyıq.
Biz şairik,
Sözündən, düşüncəsindən yaralı.
Açıq kətan üzərində parıltılı rəng izləri,
Qondarma “kosmopolit” köçkünləri.
QİYAMƏT
Quşlar uçur
Səmanın sonsuz ənginliyində
Ulduzların bəxti gülür, parlayır.
Gecə yarı macəralarla dolu bir sonet oğlu,
Atəş səslərindən və ruhun ömründən sonra...
Payız budaqlarının ən təzə yarpaqları tək
Haray salan buludlar səmada hey yellənir.
Soyuq bir fəryaddan sonra
Gələn buz
Və ilk qarın bəyaz örtüyə sardığı torpaq dinir.
...Və sürətli addımlar bilinmir
kimə gedir.
...Ya da heç nə, dönüşünü gözlədiyin
Boz qaranlıq çevrəli bir qərib axşam
Aysız bir gecədən sonra
Sonsuz qaranlığa dönür.
Ağır qapıya doğru hər kəs yol göstərir
kədərlə,
Günahları
Və tufanlı beyinləri
Dante yolunun yolçuları mühasirəyə alır,
Bəlkə də Beatrisin möhtəşəm haləsində.
Və bomboz tozun pərdəyə əbədi həvəsi kimi
Əfvetmə örtüsü
Dəmir pərdədə,
Dustaq duygular yox olub uzağında
Bitən ömürlərin
Və başlayan həyatların.
Onlarsa gəlir durmadan
Fəryadlardan, qılınclardan,
Silahlardan, bombalardan.
Söz və qanun zəfər çalır sakinlərin üzərində,
Yeni xaçlı yürüşünün cəngavəri
Günün kəşfiyyatçısı tək.
Və tale bu günahları dilə gətirmək istədi
Əbədi sülh ağrısıyla,
Ölü birisini dirçəltmək üçün
Zaman geriyə axdı,
Bir gün mövsümlər yenidən canlansın deyə.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.11.2025)
